Hoe erg is roddelen op het werk?
Iedereen kletst op het werk wel eens over collega's of leidinggevenden. Het is een manier om frustratie kwijt te raken, complimenten te geven of om een band met anderen te versterken. Maar wanneer wordt roddelen schadelijk en wat kan je ertegen doen?
Bij roddelen denken mensen vaak aan gesprekken met een negatieve insteek, vertelt Terence Dores Cruz, promovendus organisatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. "Maar roddelen is veel breder dan dat. Is het gespreksonderwerp er zelf niet bij? Dan ben je altijd aan het roddelen, óók als je positief over iemand spreekt."
Dores Cruz onderzoekt aan de VU de redenen achter roddelen. "Kort gezegd zijn er twee redenen waarom mensen over anderen praten. Ze willen er zelf beter van worden of ze hebben pro-sociale motieven." In dit laatste geval kletsen mensen over collega's om de ander te helpen. "Je wil bijvoorbeeld je collega beschermen tegen een onbetrouwbare persoon. Dan waarschuw je de collega dat die persoon slecht samenwerkt en hij die persoon beter kan vermijden als samenwerkingspartner. "
Als iemand pro-sociaal roddelt, is diegene onbaatzuchtig. Het kletspraatje is puur bedoeld om iemand te informeren of te beschermen. Dores Cruz: "Bij roddelen om eigenbelang is de roddelaar vooral bezig om zichzelf in een beter daglicht te zetten. Hij vertelt bijvoorbeeld dat een collega slecht samenwerkt, omdat hij de opdracht zelf wil binnenhalen."
Roddelen versterkt de banden met collega's
"Let dus altijd goed op de achterliggende motivatie van de roddelaar", zegt hij. "Sta stil bij de mogelijke reden waarom iemand deze informatie aan je geeft. Niet iedereen heeft slechte bedoelingen. Zo helpt over iemand kletsen ook om de banden tussen collega's te versterken. Mensen die roddelen hebben het vaak gezellig naast dat ze nuttige informatie delen. Door over een ander te praten geven ze ook aan dat ze elkaar vertrouwen."
Bovendien kan roddelen helpen met het verzamelen van informatie. "Je wilt bijvoorbeeld weten hoe iemand anders naar een bepaalde situatie kijkt. Dan sta je er niet alleen voor en kun je je mening aanpassen."
Betrek de collega bij de roddel
Roddelen heeft zeker een sociale functie, zegt Hanneke Hoppenbouwer, communicatiecoach. "Stel dat je je zorgen maakt over een collega, dan is de kans groot dat je dat met iemand bespreekt. Je wilt overleggen hoe je het probleem kan oplossen of aanpakken."
Wel adviseert ze om de desbetreffende collega zo snel mogelijk bij het gesprek te betrekken. "Diegene heeft het recht om te weten dat er over hem of haar wordt gezegd. Ook bij positief geroddel ben je verkeerd bezig als je diegene over wie het gaat buiten de groep houdt."
Wat kun je doen als er negatief wordt geroddeld? Hoppenbouwer: "Je kunt die roddelende collega erop aanspreken, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In de praktijk gebeurt het niet vaak, omdat je dan buiten de groep valt. Je wil niet het braafste jongetje van de klas zijn. Het enige wat je kan doen is je onttrekken aan het gesprek en voor lief nemen dat jij waarschijnlijk het volgende onderwerp van gesprek bent."
Hoe kunnen roddels op kantoor worden aangepakt?
Een leidinggevende kan ingrijpen als er te veel wordt geroddeld. Zeker als het over beleid gaat. "Stel dat er flink wordt gekletst over de aanpak van het bedrijf. Dan is het slim om als leidinggevende transparant te zijn over de gemaakte keuzes of - waar mogelijk - het beleid aan te passen. "
Als het om persoonlijke roddels gaat, is het lastig om de veroorzaker aan te pakken. Hoppenbouwer: "Het is zonde van de energie. Vaak doen roddels al maanden de ronde voordat het een hogere laag bereikt. Het is dan geen doen om de veroorzaker te vinden."
Een betere optie is om met het 'slachtoffer' in gesprek te gaan. "Probeer er indirect achter te komen of diegene weet dat er over hem wordt gepraat. Vraag bijvoorbeeld hoe het gaat, hoe het op werk is en wat er allemaal speelt. Vaak kom je er dan gedurende het gesprek achter of diegene weet van het geklets. En probeer samen tot een oplossing te komen."
BRON: NU.nl