Hoe solliciteer je online?

Geschreven door
Redactie JIF

Gepubliceerd
30 nov 2020

30 nov 2020 • door Redactie JIF

Online solliciteren Slechte verbinding, hond in beeld, snel afgeleid. Hoe bemachtig je een nieuwe baan zonder fysieke ontmoeting? Ervaringsdeskundigen en experts vertellen.

Helma Matthijssen (59) zat in Marrakech toen het luchtruim op slot ging. Ze had net besloten zich volledig te richten op haar bedrijf, dat onder andere fietssafari’s organiseert in de Marokkaanse stad. „Maar ja, corona kwam en de toeristen bleven weg”, vertelt ze aan de telefoon vanuit De Zilk (Zuid-Holland), waar ze het grootste deel van het jaar woont met haar man. In Marrakech was een strenge lockdown. Niemand mocht de deur uit zonder vergunning. ’s Avonds gold een avondklok.

Na een week besloot Matthijssen te gaan solliciteren vanuit hun appartement in Marrakech. Nadat ze had gereageerd op een vacature via LinkedIn, nodigde het Hoogheemraadschap van Delfland haar uit voor een virtueel sollicitatiegesprek – haar eerste. Ze belde in vanaf het dakterras. „Ik was wel voor mijn mooie Marokkaanse tegeltjes gaan zitten.” Een week later volgde het tweede gesprek – ook digitaal – en drie weken later begon ze vanuit Marrakech aan een nieuwe baan. „Fantastisch dat het zo snel en van zo ver was gelukt, terwijl de wereld op zijn kop stond.”

Via videosollicitatie zijn meer Nederlanders tijdens de lockdown aan een baan gekomen. Loopbaandeskundige Aaltje Vincent ziet sinds maart „ongelofelijk veel vaker” dat sollicitaties volledig digitaal plaatsvinden. Zo voert de gemeente Rotterdam alle sollicitatiegesprekken via video, zegt ze. Alliander, beheerder van energienetten, schakelde in maart meteen over op werving van monteurs via video. Dat vonden ze „fantastisch”, las Vincent in de Telegraaf. „Het proces gaat sneller, want je hebt geen reistijd, de gesprekken zijn korter en vinden eerder plaats.”

Voor de overheid stelde Vincent de checklist videosollicitatiegesprekken op en ze bereidt hoger opgeleiden voor op het digitale sollicitatiegesprek. Haar eerste en belangrijkste advies aan sollicitanten: zorg dat je de technologie op orde hebt. „Zeg tegen je huisgenoten dat je de volledige bandbreedte nodig hebt. Voorkom dat je in een schaduwvlek verandert en laat het licht van voren komen. Zet je telefoon op stil, test je microfoon en zet de notificatiegeluiden van e-mail uit.”

Proefgesprek

Matthijssen kreeg in Marrakech een proefgesprek aangeboden met iemand van personeelszaken om te kijken of de verbinding werkte. Dat adviseert Vincent iedereen: „Oefenen, oefenen, oefenen”, en „zorg ervoor dat je een telefoonnummer hebt dat je kan bellen als de verbinding wegvalt”.

Een slechte verbinding deed Matthijs Keim (22), vlak voor de coronacrisis afgestudeerd als journalist, de das om toen hij per videogesprek bij webwinkel Coolblue solliciteerde naar de functie van content writer. „Het was vanaf het begin ongemakkelijk. Er vlogen me marketingtermen om de oren die ik toen nog niet begreep. Ik stak een heel verhaal af en pas na vijf minuten zei iemand: ‘we hebben eigenlijk niks verstaan van wat je hebt gezegd’. Ik raakte in paniek.”

Het bereik op zolder was slecht, dus wilde Keim een verdieping lager gaan zitten, maar de accu van zijn laptop bleek bijna leeg en het verlengsnoer was zoek. „Terwijl ik het verlengsnoer zocht, praatte ik lopend tegen mijn laptop. Ik kreeg niks mee van wat er werd gezegd.” Hij werd niet aangenomen.

Toch kan ‘stuntelen’ met technologie voordelen hebben, volgens Gitta Bartling (46) die na twee videogesprekken een aanbod kreeg van pensioenfonds APG. „De verbinding werd een paar keer verbroken tijdens het eerste videogesprek. Daardoor voelde het iets minder formeel.” Bartling moest in mei weg bij Dopper toen dit drinkwaterflesjesbedrijf door corona de omzet zag dalen. Via LinkedIn kwam ze bij APG terecht. Nu is ze toe aan haar arbeidsvoorwaardengesprek. „Het hele proces loopt digitaal, tot aan het ondertekenen toe.” Solliciteren per video vindt ze makkelijk. „Normaal maak je je zorgen of je de trein wel haalt en of je mascara niet op je wang zit door de fietstocht naar het station in de regen. Nu bel je gewoon in vanuit je vertrouwde woonkamer.”

In je huiselijke decor mag best wat van je persoonlijkheid terugkomen, maar zorg wel voor rust

Smalltalk

In dat huiselijk decor mag best wat van je persoonlijkheid terugkomen, meent Anne van de Riet, recruiter bij uitzendbedrijf Randstad. Een surfplank of oorbellen kunnen een leuke aanleiding zijn om te vertellen over de drie maanden waarin je alpaca’s hebt verzorgd in Peru. Die smalltalk is belangrijk nu je geklets over het weer en dooddoeners als ‘kon je het makkelijk vinden’ achterwege moet laten. Van de Riet: „In zekere zin helpt inbellen vanuit huis om het ijs te breken.”

Zorg wel voor „een rustige achtergrond”, zeggen Vincent en Van de Riet. Leg geen vishengel in beeld als je het daar niet over wil hebben tijdens je sollicitatiegesprek. Installeer je ook niet in de garage of voor een volle boekenkast. Vincent: „Het kan mensen afleiden die de titels proberen te lezen.” Omgekeerd is het niet gek als je iets vraagt over de theeketel op tafel bij de recruiter. Van de Riet: „Dat vind ik wel leuk, als sollicitanten ook nieuwsgierig zijn.”

Soms zie je iemand inbellen vanuit Appingedam, met achter zich Romeinse villa’s, de Golden Gate Bridge of de nachtelijke skyline van Manhattan. Doe vooral niet aan die kunstmatige achtergronden mee, zegt Van de Riet. „Ik wil iemand persoonlijk leren kennen, dus ik krijg liever een inkijkje in iemands woonkamer.”

Zo’n eerste sollicitatiegesprek kan volgens de recruiter heel goed digitaal plaatsvinden, al vindt ze een ‘echt’ gesprek wel leuker. „Omdat je toch meer meekrijgt van iemands persoonlijkheid, door non-verbale communicatie die je op het scherm mist.” Loopbaancoach Vincent adviseert daarom nee te zeggen tegen gesprekken met meer dan twee deelnemers. „Dan kan je niet optimaal contact maken.”

Koffieautomaat

Wie online solliciteert, loopt grote kans aan een nieuwe baan te beginnen zonder één collega fysiek te hebben ontmoet. Juliette Jansen (24) studeerde 31 maart aan het hbo af in communicatiemanagement. „Ik dacht echt: waar begin ik?” Via LinkedIn vroeg een recruiter van IT-bedrijf Telindus kort daarop of ze wilde solliciteren als engagement marketeer. De sollicitatie, volledig digitaal, ging goed. „Mijn laptop en telefoon werden op de eerste werkdag bezorgd door een collega. Het was bijna onwerkelijk.”

De sfeer bij de koffieautomaat kan sollicitanten helpen kiezen voor een bedrijf. Bartling vroeg daarom tijdens haar sollicitatie bij APG al of ze collega’s digitaal kon ontmoeten. Een belangrijke tip, beaamt loopbaandeskundige Vincent. „Je kan ook vragen om een e-rondleiding.”

Enthousiasme is soms best lastig over te brengen in een videogesprek. „Je moet het toch hebben van ‘de klik’, en dat gaat minder makkelijk als er een scherm tussen zit,” zegt Steven Groot (31), die niettemin per video een baan kreeg als salesmanager bij IT-dienstverlener Peak-IT.

Pak je laptop voor videobellen, niet je telefoon, adviseert Van de Riet van Randstad. „Zo kan je makkelijker ontspannen en je richten op non-verbale communicatie. Gebruik je handen en let op je mimiek, zodat je enthousiast overkomt.”

Groot koos ervoor oortelefoontjes in zijn videogesprek te vermijden. Dat zou in beeld maar afleiden.

Lees ook:Videovergaderen doet pijn aan je brein. Zo gaat het beter

Oogcontact

„Kijk in de camera, dat is heel belangrijk”, zegt loopbaancoach Vincent. Volgens haar moet je niet naar jezelf kijken – „plak dat venster desnoods af”. Je mag wel naar andere gespreksdeelnemers kijken als die een vraag stellen, maar de rest van de tijd kijk je recht in de camera. „Door die lens kijk je naar een mens. Als je niet naar de lens kijkt, maak je geen oogcontact.”

Tip, ook voor mannen: doe bij de videosollicitatie foundation of poeder op

Nog een tip van Vincent: kleed je van boven tot onder alsof je naar een ‘echte’ sollicitatie gaat, tot en met je parfum. „Dat maakt dat je je helemaal instelt op dit belangrijke moment. Draag geen drukke prints, dat leidt af.” En ze adviseert iedereen, ook mannen, poeder of foundation te gebruiken, omdat je in beeld nu eenmaal bleker overkomt.

Inhoudelijk bereid je het gesprek natuurlijk tot in de puntjes voor, zegt Vincent , en je legt pen en papier klaar voor aantekeningen. Ga niet typen tijdens het gesprek of, erger nog, op je telefoon kijken. Dwalen je ogen af, dan kan dat ongeïnteresseerd overkomen. „Mocht het toch gebeuren, benoem dat dan. Zeg ‘ik moet hier even over nadenken’ of ‘ik kijk even naar mijn vragen’.”

Groot stuurde vrouw en kinderen de deur uit zodat hij niet werd afgeleid tijdens de videogesprekken die hem de baan opleverden.

Natuurlijk kan er altijd iets misgaan. Zo kan een gillende baby of een blaffende hond de aandacht afleiden. Oplosbaar, vindt Vincent. „Zeg gewoon: oh, dat is de hond, die zet ik even de kamer uit.”

Bron: http://www.nrc.nl