In Nederland werken vrouwen vaker in deeltijd dan mannen. Gevolg hiervan is dat zij minder vaak financieel onafhankelijk zijn. Hoe is deze verhouding zo scheef gegroeid? En wat is er nodig om voor elkaar te krijgen dat zij meer gaat werken en hij meer gaat zorgen?
Als mannen en vrouwen evenveel zouden werken, zou de maatschappij er 10,8 miljard euro bruto op vooruitgaan, zegt Joost Witteman, senior onderzoeker bij SEO Economisch Onderzoek. Dit onderzoeksbureau deed afgelopen jaar onderzoek naar welk economisch effect het heeft als mannen én vrouwen evenveel zouden werken. Dit op basis van cijfers van het CBS, TNO en het SCP.
Nu is het evenwicht nog ver te zoeken. Vrouwen werken gemiddeld minder betaalde uren dan mannen, namelijk 20,7 uur. Dat terwijl mannen gemiddeld 33,0 uur per week werken. Hier staat tegenover dat mannen minder tijd besteden aan het huishouden of de zorg voor de kinderen. Voor mannen bedraagt dit gemiddeld 17,4 uur per week en vrouwen 27,5 uur per week.
Als deze cijfers gelijk zouden worden getrokken (dus dat vrouwen meer betaald werk gaan doen en mannen meer onbetaald werk), dan zou het een economische groei van ruim 10 miljard euro opleveren. Ook zou het vrouwen financieel zelfstandiger maken. "Dat is best veel geld", zegt Witteman.
Het einde van de loonkloof?
Een van de gevolgen van de ongelijke verdeling van betaald werk is dat vrouwen gemiddeld minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk, de loonkloof. Een gelijktrekking van de werkuren zou mogelijk ook het einde van die loonkloof kunnen betekenen, stelt Witteman. "Als mannen en vrouwen evenveel uren werken, dan krijgen ze zeer waarschijnlijk ook een gelijkwaardigere beloning."
Probleem niet zomaar op te lossen
De scheve verhouding in het deeltijd werken is een te groot én complex probleem om in één keer op te lossen, zegt Marlies Brenters, expert organisatieontwikkeling en auteur van het boek De FemDeal. Verschillende factoren spelen een rol, zegt zij. Een daarvan is de Nederlandse cultuur. "We zijn een heel conservatief land. De man is de kostwinnaar. Een vrouw mag best wel werken, maar moet in de eerste plaats wel zorgzaam zijn en de kinderen op de eerste plek zetten."
"Het is absurd idee dat dit stereotype beeld nog steeds in Nederland bestaat en we er zoveel waarde aan hechten. Kinderen van werkende moeders kunnen even goed terecht komen als die van niet-werkende moeders. Als de kinderen thuis maar voldoende aandacht krijgen. En dat kan prima, met een moeder die fulltime werkt."
Het beter inrichten van de kinderopvang in Nederland zou daarbij kunnen helpen. "De opvang is nu ontzettend duur, ook in vergelijking met andere landen. Minder werken is vaak voordeliger dan extra opvang betalen. En in de praktijk is het vaak de vrouw die dan minder gaat werken om voor de kinderen te zorgen."
Daarnaast is er vaak geen plaats op de overvolle kinderopvang. "Als kinderopvang betaalbaar en beschikbaar is, dan gaan vrouwen vanzelf meer uren draaien."
'Mannen willen ook meer voor de kinderen zorgen'
Ook het flexibeler indelen van de werkdag kan bijdragen aan een meer gelijkwaardige verdeling tussen mannen en vrouwen, stelt Brenters. "Een werkdag hoeft niet standaard van 9.00 tot 17.00 uren te duren. Hoe flexibeler de werkgever is, hoe flexibeler beide ouders hun agenda kunnen combineren met het gezinsleven. Door corona is hier bij veel bedrijven al verandering in gekomen, maar het blijft wel een belangrijk punt."
In de werkcultuur bij veel organisaties wordt er nog niet altijd positief gedacht over flexibel werken. "Veel bedrijven hebben nog een masculiene werkcultuur. Dit betekent bijvoorbeeld dat van werknemers wordt verwacht dat ze hun werk op de eerste plaats zetten. Werk je niet over, dan kun je promotie maken ook vergeten. Zo wordt het voor werknemers met een gezin lastig om promotie te maken."
Dit is niet alleen een probleem voor mannen. "In deze cultuur wordt van hen verwacht dat ze altijd fulltime werken, terwijl zij ook voor de kinderen moeten én willen zorgen. Laat mannelijke CEO's het goede voorbeeld geven door te laten zien dat een topfunctie ook in deeltijd kan."
BRON: NU.nl